سهم چاپخانه‌ها و متصدیان آن‌ها ازبازارانتخاباتی

دنیای نوایام انتخابات مشروع وهله زمانی که کاندیدهای انتخاباتی اجازهٔ تبلیغات را پیدا می‌کنند؛ پرکاری وسیعی را برای چاپخانه‌ها به همراه می‌آورد. البته امسال با توجه به شرایط اقتصادی نامناسبی صنعت چاپ کشور، شاید به آن وسعت هم نتوان به تأثیرگذاری جدی چاپ اقلام انتخاباتی در شرایط اقتصادی چاپخانه‌ها امید بست. بااین‌همه تبلیغاتِ تائید صلاحیت از میان ۱۲ هزار و ۱۲۳ نفر کاندیدای ورود به مجلس شورای اسلامی و نزدیک به ۹۰۰ نفر نامزد انتخابات خبرگان، حجم سفارش‌های چاپخانه‌های دولتی و خصوصی را افزایش می‌دهد و این حجم تبلیغات پویایی خاصی به چاپخانه‌ها می‌بخشد

..

اقلام تبلیغاتی کاندیدها

بخش وسیعی از اقلام تبلیغاتی کاندیدهای تائید صلاحیت شده را پوسترها، بروشورها و بنرنوشته‌های چاپی در برمی‌گیرد که تنوع ظاهری وسیعی دارند. پوسترهای تصویری همراه باشعارهای تبلیغاتی، بروشورهای زندگینامه و تبیین برنامه‌ها در و دیگر کارهای تبلیغی متنوع که در ابعاد مختلف چاپ می‌شوند، البته سایز و اندازهٔ مجاز برای تبلیغات قبل از هر انتخابات از طرف ادارهٔ اماکن و ادارهٔ امور چاپ و نشر وزارت ارشاد اعلام می‌شود و اقلام تبلیغاتی عموماً در قطع ۵۰×۳۰ و ۷۰×۵۰ چاپ و توزیع می‌شوند.

۶۵ تا ۷۰ درصد هزینه‌های تبلیغاتی کاندیدا سهم تهیهٔ کارهای چاپی می‌شود که بعدتر توسط ستادهای تبلیغاتی کاندیداها در سطح شهر توزیع یا نصب می‌شوند. در پایین‌ترین آمار، چاپ هر سری کار تبلیغاتی به شمارگانِ ۱۰۰۰ نسخه و در بیشترین شمار هم به ۵۰۰۰ می‌رسد که معمولاً در چندین نوبت تجدید می‌شوند یا به دلیل حفظ تنوع در کارهای تبلیغاتی نامزد مذکور به‌صورت پراکنده در شمارهای مختلف زیر چاپ می‌روند. شمارهای نهایی و مجموع تمام‌کارهای تبلیغاتی چاپ‌شده هم از ۱۰۰۰ هزارتا ۵ میلیون برای نامزدهای مختلف و بر اساس میزان ارتباطات، پشتیبان، بودجه و.... متغیر است.

با کنار هم نهادن این اعداد و ارقام از آمار کارهای چاپی تبلیغاتی در کنار عرفِ تعرفه‌های چاپ که بر اساس دورِ ماشین (غالباً شمار ۵ هزارتایی) و با توجه به سایز، شمار و تعداد رنگ (تک‌رنگ، دورنگ یا چهار رنگ) محاسبه می‌شود، هر بار چاپ کارهایی در سایز ۵۰×۳۵ با دور چاپ معمول ۲۵۰ هزار تومان، کارهای سایز ۷۰×۵۰ با دور چاپ معمول ۳۵۰ هزار تومان و کارهایی در سایز ۱۰۰×۷۰ با دور چاپ معمول، ۷۰۰ هزار تومان هزینه دارد. برای بالاتر از ۵ هزار دور نیز دوباره همین هزینه تکرار می‌شود. البته گاه سفارش‌ها در قالب چند سایز کوچک داخل یک کاغذ یا مقوای سایز بزرگ زیر چاپ می‌روند که تعداد دور ماشین‌ها کاهش پیدا کند و هزینه متعادل می‌شود. درنهایت با یک حساب‌وکتاب سرانگشتی سفارش و چاپ کارهای چاپی نامزدهای اصلی و بنام انتخابات حدود ۱ تا ۲ میلیارد تومان هزینه خواهد داشت.

البته این مطلب را هم باید مدنظر داشت که در انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان و آن‌ها با این حجم از متقاضی و کاندیدا، زمان مفید برای یک پوستر حداکثر ۲ روز است چراکه مطمئناً تبلیغات؛ روی تبلیغات نصب می‌شود و سرعت پوشش ستادهای انتخاباتی نامزدها باید بسیار بالا باشد، پس احتمالاً امسال این اعداد و ارقام بالاتر هم می‌رود.

سهم صنعت چاپ از تبلیغات انتخاباتی به چه میزان هست؟

چاپخانه‌ها هیچ محدودیتی برای قبول سفارش بروشور، پوستر و... نامزدهای انتخاباتی ندارند و معمولاً ظرفیت‌های کمی و کیفی در انجام کارهای تبلیغاتی توسط یک چاپخانه مدنظر قرار می‌گیرد. اقلام تبلیغاتی و انتخاباتی برای سمت‌های مختلف کمی متفاوت هستند و بیشتر هم از طریق ستادهای انتخابی نامزدها پیگیری و سفارش‌ها نهایی می‌شوند. به‌عنوان‌مثال در انتخابات ریاست‌جمهوری تمرکز بیشتر در چاپخانه‌های تهران دیده می‌شود اما در انتخابات مجلس و خصوصاً شوراها توزیع سفارش‌ها گسترده است و به شهرستان‌ها هم کشیده می‌شود. اما در بخشِ آورده و گردشِ اقتصادی؛ چاپ کارهای تبلیغاتی چندان تأثیری برای صنعت چاپ ندارد، چراکه تنها یک موج گذراست و نهایتاً یک ماه دوام دارد. حال‌آنکه در بیداری صنعتِ چاپِ مواردی می‌توانند تأثیرگذار باشند که ادامه‌دار باشند..

بیشتر چاپخانه‌های دولتی و نیمه‌دولتی در چاپِ تبلیغات نامزدهای انتخاباتی نقش دارند. درواقع گروه‌ها و جریانات سیاسی بر اساس ارتباط خود با چاپخانه‌های دولتی و نیمه‌دولتی سفارش تبلیغات خود را ارائه می‌دهند. گاهی هم به هر ترتیبی؛ فلان چاپخانه سفارش می‌شود یا به‌نوعی پشتیبان یک نامزد خاص معرفی می‌شود..

در کنار توضیحات اهالی صنعت چاپ؛ توجه به این مسئله که برخی از نمایندگان مجلس؛ خود دارای چاپخانه هستند یا عدهٔ دیگر به نحوی از طریق روابط حزبی و سیاسی با چاپخانه‌هایی مراوده دارند، شاید بهتر پاسخگویی سؤال درباره تأثیر فضای انتخاباتی برگردش مالی چاپخانه‌ها باشد.

و سخن نهایی...

با توجه به این توضیحات؛ جنب‌وجوش تبلیغاتی انتخابات اسفند گرچه به چاپخانه‌ها هممی رسد و میزان سفارش کارهای چاپی آن‌ها را بالا می‌برد اما اول آنکه به دلیل شرایط اقتصادی حاکم بر این صنعت و با توجه به استفاده از مواد اولیهٔ خارجی و... این حجم کاری مضاعف آن‌چنان آوردهٔ مالی هم برای صنعت چاپ کشور ندارد. ثانیه با همین بازدهی اندک هم سهم چاپخانه‌های خصوصی و مستقل نمی‌شود. ثالثاً در شرایطی که مدام صحبت از افزایش تعرفهٔ کاغذ وارداتی با ادعای حمایت از کاغذ داخلی می‌شود، کاغذهای تولید داخل؛ هیچ سهمی در چاپ تبلیغات انتخاباتی ندارد

مطالب مرتبط با بازارانتخاباتی