خطر تعطیلی کتابفروشی ها به دلیل ممنوعیت کتاب های روسی

ممنوعیت واردات کتاب های روسی از سوی اوکراین باعث شده بیش از 130 ناشر کوچک در خطر تعطیلی باشند یا تصمیم بگیرند که با هم ادغام شوند. بازیگران اصلی این حوزه در حال حاضر برای بقا تلاش می کنند.

در اوایل این ماه، منابعی از شهر کیف گزارش دادندکه در سال گذشته بیش از 136 ناشر کتاب در اوکراین تعطیل شده اند. همان طور که پیش تر اشاره کرده بودیم، در زمستان گذشته به ناشران و کتابفروشی ها دستور داده شد که از واردات آثار فرهنگی روسی خودداری کنند. حال به نظر می رسد نگرانی آن ها به جا بوده است.

بحران صنعت نشر کتاب اوکراین این تابستان عمیق تر شده است. چرا که آمار و ارقامی که اتحادیه ناشران ارائه داده است نشان می دهد که طبق گزارش وبسایت Strana.ua، دست کم 136 ناشر به علت عدم اطمینان آینده مالی و هم چنین پیش بینی کاهش تعداد خوانندگان / مصرف کنندگان، کار خود را تعطیل کرده اند.

یکی از سخنگویان اتحادیه ناشران و توزیع کنندگان کتاب اوکراین (UAPBD) اعلام کرده که هنوز آمار امسال به صورت کامل در دسترس نیست، ولی اتحادیه می داند که ناشران عمده هم با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کنند.

در گزارشی که UAPBD منتشر کرده است، معلوم شده است که مشکلات صنعت نشر اوکراین به خاطر ادغام شرکت ها با یکدیگر پیچیده تر شده است. همین مساله باعث شده بسیاری از شرکت های معمولی چاپ تعطیل شوند.

این ممنوعیت بیش ترین تاثیر خود را بر روی کارگاه های کوچکی گذاشته است که سالیانه پنج تا ده عنوان چاپ می کنند. بعضی از ناظران معتقدند تا پایان سال باید انتظار ورشکستگی شرکت های بیشتری را داشته باشیم.

ممنوعیت واردات کتاب از روسیه کم تر از یک سال پیش در یک دسامبر، بعد از تصویب قانونی در مجلس پیاده سازی شد. زمانی که دیگر امکان دسترسی به کتاب های روسی قطع شد، میزان تقاضا مشتری ها هم کاهش یافت.

آن طور که پابلیشینگ پرسپکتیوز (Publishing Perspectives) گزارش داده است، قانون ممنوعیت واردات کتاب های روسی پاییز گذشته و پیش از این که اجرا شود، مورد انتقاد شدید مهره های اصلی این صنعت قرار گرفت. بعد از آن در ماه فوریه، ایوان استپورین، رئیس سامیت بوک (Summit Book) که یکی از کارگاه های چاپ و نشر کلیدی اوکراین است، اعلام کرد که ناشران اوکراینی «منابع کافی برای پر کردن جای خالی کتاب های روسی را ندارند.»

استپورین در ادامه گفت: «میانگین هزینه ترجمه برای هر کتاب در بازه 3000 دلار تا 5000 دلار قرار می گیرد. این رقم برای ناشران اوکراینی بیش از حد گران است. مخصوصا با توجه به این که در این جا تیراژ بیش تر کتاب ها از 2000 نسخه بیش تر نمی شود.»

«به دلیل این که هزینه های ترجمه و خرید حقوق آثار بسیار بالاست، این ممنوعیت باعث شده شاهد کاهش کتاب در بخش های مختلف بازار  به ویژه در ادبیات آموزشی و آثار کلاسیک جهان باشیم. در این دو حوزه میزان تاثیرگذاری ناشران محلی همیشه کم بوده است.»

وضعیت بازار هم همچنان فریبنده باقی مانده است. زمانی که کمی پیش از آغاز سال جدید ممنوعیت ورود کتاب روسی به صورت رسمی شروع شد، واردکنندگان و خرده فروش های کتاب در اوکراین مجبور شدند که قراردادهای خود با شرکای روسی را لغو کنند.

اطلاعات تازه ای که اخیرا توسط بوک چمبر (Book Chamber) اوکراین منتشر شده است نشان می دهد که گردش معاملات کتاب های روسی در اوکراین از 9.8 میلیون کپی در نیمه اول 2016 به 4.3 میلیون در نیمه اول امسال رسیده است.

چمبر آمار جذاب بیش تری از صنعت کتاب منتشر کرده است. تا 22 آگوست 2016، صنعت نشر اوکراین 6972 اثر به زبان اوکراینی و 2056 اثر به زبان روسی منتشر کرده است. امسال در همین دوره زمانی، یعنی از 1 ژانویه تا 22 آگوست، گفته می شود که این صنعت 7015 اثر به زبان اوکراینی (کمی افزایش داشته است) منتشر کرده است. تنها 1939 کتاب به زبان روسی چاپ شده است.

این عدم توازن قابل توجه در بازار کتاب اوکراین و روسیه سابقه تاریخی دارد. بوک چمبر گزارش می دهد که تا سال 2015، در حالی که تقریبا 70 درصد عناوین چاپی که در اوکراین فروخته می شدند از روسیه صادر می شدند، تنها 5 تا 10 درصد کتاب های چاپ شده در اوکراین به روسیه صادر می شدند.

گزارش رزموکوف سنتر (Razmukov Center) که در ژوئن 2016 منتشر شد نشان می داد که 40 درصد (یا بیش از 40 درصد) پاسخ دهنده های اوکراینی زبان روسی را زبان اول خود می دانستند.

اما تاتیانا ترن که موسسه کتاب اوکراین را هدایت می کند، خبرهای خوشی دارد. او ادعا می کند که کیف برنامه های جاه طلبانه ای دارد و به دنبال گسترش کتاب های اوکراین در سراسر جهان است. کاری که به افزایش نفوذ و تلاش برای دیده شدن این کتاب ها در نمایشگاه های بین المللی انجام می شود.

او به ویژه اعلام کرده که در نمایشگاه کتاب فرانکفورت که گرجستان مهمان افتخاری آن است، کتاب های چاپ اوکراین حضور فعالی خواهند داشت.