لیتوگرافی چیست؟

لیتوگرافی اولین مرحله از مراحل چاپ افست است. اغراق نیست اگر بگوییم که بخش لیتوگرافی سخت‌ترین مرحلۀ این روش چاپ است و اهمیت آن آنقدر زیاد است که لقب مادر صنعت چاپ را هم یدک می‌کشد. لیتوگرافی هم مثل خیلی از واژگان دیگر علم و فرهنگ و فلسفه ریشه در واژه‌های یونانی دارد. لیتوس در زبان یونانی باستانی به معنای سنگ است و گرافاین هم یعنی حک کردن. اصطلاح امروزی که حاصل از ترکیب این دو واژه هست هم چندان از معنای آنها دور نیست

لیتوگرافی مرحلۀ سخت زینک‌های مورد استفاده در چاپ افست است. زینک نام همان استوانۀ فلزی است که درچاپ افست مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع هر چیزی که قرار است روی کاغذ چاپ شود در ابتدا باید به این صفحات فلزی تبدیل شود.

مراحل لیتوگرافی

خود لیتوگرافی مراحل متفاوتی دارد که در اینجا به صورت مختصر، گام به گام به آن‌ها اشاره می‌کنیم

CMYKایجاد فایلهای

ترکیب رنگ استاندارد ماشین‌های چاپ رنگ های  آبی، قرمز، زرد و مشکی است. تمام تصویر شامل این ترکیب رنگ استاندارد می‌شوند. برای بازآفرینی تصاویر برای چاپ روی کاغذ، فایل اولیه باید به این چهار رنگ تقسیم شود. مرحلۀ بعدی این است که این فایلهای مجزای تک رنگ را به صفحات فلزی تبدیل کنند

ساخت زینک و دستگاه ایمیج ستر

فایلهای رنگی که در مرحلۀ قبلی تولید شده، حالا باید با نوعی پلیمر خاص روی صفحات فلزی چاپ شود. نکتۀ کلیدی این است که این صفحات فلزی جنس بخصوصی دارند که باعث می‌شود جوهر رویشان ننشیند. برعکس مواد پلیمری که مرکب را به خود جذب می‌کنند. این ویژگی‌های شیمیایی اساس لیتوگرافی و چاپ افست را شکل می‌دهند

ساخت زینک به کمک ماشینی انجام می‌شود که به آن ایمیج ستر می‌گویند. ایمیج ستر فایل‌های تک رنگ از پیش آماده شده را روی تلق‌های بی‌رنگ شفاف پرینت می‌کند. رزولوشن این دستگاه شدیدا دقیق است. سپس تلق‌ها را به زینک‌های خالی متصل و سرجایشان ثابت می‌کنند

.بر اثر فرآیند‌های شیمیایی و طی مراحلی، تصویر تلق‌ها روی زینک‌ها حک می‌شود. حالا زینک‌های دستگاه چاپ آمادۀ کار می‌باشند. کافی است آنها را روی دستگاه ببندند

لیتوگرافی مدرن

این روزها با پیشرفت تکنولوژی و بهبود تجهیزات چاپی، دستگاه‌های دیگری در دسترس است که فرایند چاپ را آسان تر می کند یکی از این دستگاه‌ها وسیله‌ای به نام پلیت ستراست که این امکان را می دهد که مرحله اول لیتوگرافی یعنی ساخت فایلهای تفکیک شدۀ رنگی را حدف کنیم چرا که می تواند بدون استفاده از تلق های رنگی زینک را بسازد.

شاید بتوان پلیت ستر را پرینتر زینک خواند. در واقع روش کار این دستگاه این است که به سادگی تصویر یا محتوای چاپی مورد نظرتان را از کامپیوتر به آن ارسال می‌کنید و زینک آماده‌تان از آن خارج می‌شود. اصطلاح رایج در مورد این زینک‌های مدرن‌تر پلیت است. (به همین خاطر به این دستگاه پلیت ستر می‌گویند). البته این فقط یک تفاوت ترمولوژی است و در کارکرد پلیت و زینک تفاوتی با هم ندارند